иҷтимоиёт
ҚАДУ ҚОМАТИ БАЛАНД -
МУЖДА АЗ ҲАЁТИ НЕКИ ИНСОН
Аксарият мехоҳанд, ки қаду қомати баланду зебо дошта бошанд. Албатта, хоҳиши на ҳама кас бароварда мешавад. Бо вуҷуди ин баъзе аз омилҳо ба инкишофи ҷисмонии инсон асари худро мегузоранд. Мақсуд аз ин навишта равшанӣ андохтан ба мавзӯи хеле васеву баҳсталаб аст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид мекунанд, ки ориёиҳо мардуми қоматбаланд буданд. Ин гуфтаи Сарвари давлат беасос нест. Дар гузашта байни мардуми ориёӣ қомати баланд аз ҷумлаи ҳусн ва сифати неки ҳаёти инсон шумурда мешуд.
Дар баъзе аз сарчашмаҳо омилҳоеро, ки ба инкишофи ҷисмонии инсон таъсир мерасонанд, ба 4 гурӯҳ ва зергурӯҳҳо ҷудо менамоянд.
Нахуст, омилҳои физикӣ - кимиёвӣ мебошанд. Ба он таъсирҳои нури офтоб, майдони магнитӣ, радиатсияи кайҳонӣ, зиёд шудани гази карбон дар ҳаво дохил мешаванд.
Омилҳои ирсӣ омезиши ҷамъияти одамони гуногуннажод ва маданияти онҳо, омезиши дарунии як ҷамъият мебошанд. Гурӯҳи аз ҳама охир омилҳои умумии тарзи зист маҳсуб меёбанд. Яъне, маданияту тарзи зисти халқиятҳои гуногун ва муҳити зист таъсиргузоранд.
Аз ин омилҳо барои мо ҳамчун инсонҳои одӣ омили «ғизо» дастрас ва иҷрошаванда аст. Дар солҳои охир оид ба тарзи тайёр намудани ғизо, истифодаи онҳо маълумотҳо дарҷ мешаванд, вале на ҳама қобилият ва ё хоҳиши иҷрои тавсияҳои додашударо доранд.
На ҳама кас тарзи дурусти истифодаи ғизоро медонад. Шояд ин аз сатҳи маърифатнокӣ, иқтисодӣ ва ё урфу одатҳои миллӣ вобастагӣ дошта бошад. Истифодаи ғизо аз рӯзи ба дунё омадан бояд дуруст риоя гардад. Кӯдаки то шашмоҳа бояд шири модар истеъмол намояд. Ба кӯдаки аз 6 - моҳа то 11 - моҳа бо навбат додани ғизои иловагӣ зарур аст. Ба кӯдаки аз 12 - моҳа то 2 - сола додани ғизоҳои мувофиқ ба синнашон бо омӯзондани тарзи истифодаашон ногузир мебошад. Ба кӯдакони аз 2- сола то 6 - сола риояи реҷаи ғизо ва истироҳат лозим аст.
Хонандагони синфҳои ибтидоӣ ва болоӣ дар айёми инкишофи ҷисмонӣ қарор доранд. Аз ин лиҳоз, онҳо бояд дар мактаб ва ё хона то хӯроки нисфирӯзӣ ғизоҳои мувофиқро истеъмол намоянд. Мутаассифона, ба дастуру талаботи зикршуда таваҷҷуҳ зоҳир намекунанд. Мавриди зикр аст, ки хонандагони синфҳои болоӣ низ дар айёми рушду инкишоф қарор дошта, ба ғизоҳои махсус эҳтиёҷ доранд. Таркиби онҳо бояд йод, оҳан, калсий, витаминҳои А, Е, Д, В ва ғайра дошта бошанд.
Султонмурод ИСЛОМОВ,
духтури тибби оилавии МСД
Равоти шаҳри Панҷакент
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 20.05.2019 №: 95 Мутолиа карданд: 129
