ЁДИ МОДАР МОНД МОРО ЁДГОР

Хаёлҳои ширин маро ба дунёи рангини кӯдакӣ мебарад. Ба ёдам мерасад, ки тоқати лаҳзае ҷудоӣ аз туро надоштам. Ҳар куҷо мерафтӣ, дунболат қадам мезадам, аммо ин таскини дилам намешуд ва аз доманат сахт медоштам. Бо дидани ҳол танҳо табассум менамудӣ, ҳамон табассуме, ки барои ҳамеша дар зеҳнам нақш бастааст ва маро тарк намегӯяд. Намегузорам, ки раҳоям бикунад, охир, он табассуми ту табассуми модари ба ҷон баробарам аст, ки мислашро дар касе надидаам ва нахоҳам дид.  Медонӣ, модарҷон, чаро он лаҳзаҳо ба додани ҷон розӣ будаму ба раҳо кардани доманат не? Акнун мегӯям, он замон ба назарам чунин менамуд, ки агар доманатро лаҳзае раҳо бикунам, ба коргоҳат меравию то шом намебинамат. Ин бим дар кӯдакӣ маро ҳамеша дунболагир буд. Агарчи солору баркамол шудам, ҳамеша  эҳсос мекардам, ки бароям чизе намерасад, комил нестам, нимаам ва чун барои ёфтани посух  сар ба зонуи тафаккур мениҳодам, дармеёфтам, ки он ҳузури ту буда, ҳузури ту, фариштаи биҳиштиам…
Ёд дорам, ки бори гарони нигоҳубин ва тарбияи шаш фарзанд бар дӯш доштӣ. Номеҳрубонии тақдир вуҷудатро саропо  сӯхту чун мӯи оташдида дар худ печидию обу адо гаштӣ, вале дар ҳузури мо – фарзандонат, инро вонамуд насохтӣ, худро бардаму тавонманд нишон додӣ. Ҳолати ҳукмфарморо  имтиҳони зиндагӣ донистӣ ва гуфтӣ: “Сари зиндаро дар гӯр монда нашавад, ба хотири фарзандон зиндагӣ бояд кард”. Моро бо меҳру муҳаббату навозишу дилбардорӣ аз руҳафтодагию дилшикастагию ноумедӣ канор бурдию ба зиндагӣ дилгарм кардӣ.
Дар зеҳнам рӯшан мешавад, ки дар мактаби миёнаи № 8-уми шаҳри Кӯлоб дарс мегуфтӣ, ба фарзандони мардум донишу ақлу фаросату адаб меомӯхтӣ. Ба пешаат сахт дилбастагӣ доштӣ ва тули  зиёда аз чиҳил соли дароз саргарми тарбияи шогирдон будӣ. Агарчи пас аз итмоми дарсҳо медидамат, аммо ин барои сер шудани ман аз дидори муборакат камӣ мекард, наметавонистам, ки то анҷомёбии  дарсҳо домани сабр бигирам, мехостам боз бубинамат. Баъди дарс ба хона меомадаму пас аз тановули ғизо ва анҷом додани корҳои хона боз рӯ меовардам ба мактаб, то дар канорат бошам, модари ба ҷон баробарам.
Модари азизи дилам, парасториву баровардани ниёзи шаш кӯдак бароят кори саҳлу осон набуд, аммо ба ҳеҷ ваҷҳ ва ҳеҷ гоҳ лаб ба шиква намекушодӣ, ҳама дарду ғаму мушкили пешомадаро дар ботин таҳаммул мекардӣ. Ба хотири мо дар ду баст дарс мегуфтӣ, баъди аз мактаб  омадан, корҳои хонаро анҷом медодӣ, саъй мекардӣ, ки танамон пӯшидаву шикамамон серу хонаву дарамон ҳамеша тозаю озода бошад, ба хондану дониш омӯхтан дилгарм бошем, то дар оянда, дар зиндагӣ соҳиби касбу ҳунар шавем ва ҷойгоҳи муносиби хешро пайдо намоем. 
Борҳо дидам, ки шабҳо, чун дилпур мешудӣ, ки мо ба хоб рафтаем, сари дастгоҳи нақшдӯзиат менишастӣ, пироҳани чакану тоқию шероза медӯхтӣ ва аз ҳамсоязан хоҳиш мекардӣ, ки онҳоро дар бозор бифурӯшад, то маблағе ба даст биояду боиси рафъи камбуди рӯзгорамон бигардад. Тавре худат, фариштаи меҳрам, мегуфтӣ, моро бо нӯги қаламу сӯзан калон кардӣ...
Модарҷонам, модарҷони ҳушманду хирадманду донишманду хушсуханам, қувваи ҳофизаат қавӣ буду шеъру мақолу панд зиёд медонистӣ. Бо корбурд аз панди бузургон суҳбататро ширадору пандомӯзу хотирмон мекардию шунавандаатро хушҳолу аз  ҳазор маънӣ бархӯрдор. Рубоиву дубайтиҳои халқиро, ки дарду аламатро бозгӯй мекарданд, замзама менамудию ашк мерехтӣ. Таҳаммули ин манзара бароям ғайримумкин буд, баробарат дилам месӯхт, гиря гулугирам мекард. Ростӣ, намехостам, ки ин абёт бихонию оби дида бирезӣ, аммо дарк мекардам, ки ин ягона василаест, ки андаке ҳам бошад, аламатро тоза мекунаду заррае таскинат мебахшад:
Эй очаи ҷон, лаб-лаби дарё равӣ чӣ,
Монандаки моҳи нав ту пайдо шавӣ чӣ...
Монандаки моҳи нав бубинам рӯта, 
Шамолои Балҷувон биёрад бӯта.

Модарам, модари меҳрубону дилсӯзу ғамгусорам, ба ёдам мерасад, ки  ҳар саҳар, чун тараддуди корравӣ мекардам, дар даҳлези хона косаи шир, ширбиринҷ ва ё гардсӯзи нимгарм дар даст интизорам меистодӣ, намехостӣ, ки гурусна ба кор равам. Дуоят  муҷиби сафову равшании рӯзу рӯзгорам ва барору нусрати корам буд.  Қуввати дилам будӣ, бо ту худро ҳамеша аз ҳама ногуворӣ эмин медонистам. Чун дар давоми кор ёдат мекардаму мехостам садои ширинатро шунавам, занг мезадаму ҳолатро ҷӯё мешудам. Ҳамеша ду посух мешунидам: «Каломуллоҳ мехонам, духтари ҷон» ва ё «дар берун атола, дангича ё ош мепазам, ки ба мардум садақа бикунам». Ҳамин гуна хайрхоҳу дасткушоду савобҷӯ будӣ, модари парҳезкору батақвоям. Ҳамин хислатҳои ҳамидаат буд, ки ҳама пайвандону азизон, хешу табору ҳамсояҳо эҳтиромат мекарданду дӯстат медоштанд ва гирифтани дуоятро барои худ ҳатмӣ медонистанд.
Модарҷон, модарҷони пушту паноҳам, забонам намегардад, ки бигӯям бо мо нестӣ. Медонам, ки ҳақиқат дорад, аммо боварам намеояд, бовар кардан ҳам намехоҳам. Ҳама онҳое, ки туро мешинохтанд, бо ман ҳамфикранд. Ҳанӯз ҳам ҳастанд касоне, ки ба суроғат меоянд. Дар посухи саволи «ин ҷо кампири батақвову саховатпешае мезист, ки нону атола, дангичаву ош мепӯхту ба хурду калон тақсим мекард, куҷо бошад?» ҳарфи гуфтан надорам, чашмони пур аз ашкам ҷавоб аст ба эшон. Баробари ман ашк мерезанд, афсӯс  мехӯранду сархаму маҳзун пас мегарданд. Бе ту худро миёни замину осмон тани танҳо мебинам, ғаму ғуссаву дарди фироқат бароям таҳаммулнопазир аст. Ба қавли устод Лоиқ:
Будӣ дунёи ману  рафтӣ зи дунё, модарам,
Ман бурун аз хоку ту дар хок танҳо, модарам.
Дар ҷавонӣ дасти шафқат аз сарам бардоштӣ,
Бекасам бигзоштӣ дар роҳи фардо, модарам.
Пасту болои ҷаҳон болои ҳам ғам медиҳад,
Бо ту яксон менамуд ин пасту боло, модарам.
Бурдӣ аз лаб хандаам, эй шуълаи ояндаам,
Водареғо модарам, сад водареғо модарам!

Инак, рӯзи мавлудат фаро мерасад, рӯзе, ки ҳар сол омаданашро бесаброна интизор мекашидам ва барои таҷлили он омодагӣ мегирифтам. Зеро дар он рӯз туро бо сурати дигар медидам, шукуфтарӯ, бештар аз пештар нуронӣ, хушҳолу хурраму болидаруҳ ва зери лаб дуо мекардам, ки ҳамеша чунин бинамат. Намедонам, бахудо намедонам, ки набуданатро чӣ гуна метавонам таҳаммул бикунам. Бемодарӣ дардест бузург, ки агар онро бар шонаи кӯҳи бузург биниҳӣ, аз ҳам мерезад, чӣ расад ба ман?

Барно САИДВАЛИЗОДА, сардори Хадамоти иҷрои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон