МИРЗО ШУКУРЗОДА.  АЗ ДАРГОҲИ РӮЗНОМА ТО ЭРОНУ АФҒОНИСТОН

Ёдам ҳаст, моҳи майи соли 2023. Устод Мирзо Шукурзода пайваста ба ман занг мезаданду кай ва чӣ тавр ба Эрон рафтанро мепурсиданд. Хеле шитоб доштанд, дар назари аввал чунон менамуд, ки аз мани Эронро боре ҳам надида шавқу рағбати беш доштанд. Дар ҳоле ки устод 12 сол дар Эрон кор ва зиндагӣ карда ва касе аз ҳамсафарони мо ин кишвари руъёиро аз ӯ хубтару беҳтар намедонист. 
Як рӯз пеш аз сафар, ки бо ибтикори Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон ба хотири Намоиши байналмилалии «Китоби Теҳрон» сурат мегирифт, такроран дар телефон гуфтам: “Устод, чаро ин қадар дар ташвишед, вурудномаҳои (виза) мо дар шакли электронӣ расиданд ва сафар дақиқ аст”. Аз он сӯи гӯшӣ шунидам: “Шумо оянда боз имкони сафар ба Эронро пайдо мекунед, Худо хоҳад, аммо ман шояд бори охир ба Эрон меравам, боз Худо медонад”... (ҳамин тавр ҳам шуд. Воқеан, он сафари вопасини устод ба Эрон шуд).
Гуфтан ҷоиз аст, ки дӯстиву қаробати мо бо устод аз ҷашни 75-солагии устод Абдулҳамид Самад, ки дар идораи “Ҷумҳурият” мегузашт, оғоз ёфт. Он ҷо ман гардонандаи маҳфил будам. Бо ман рафоқат варзиданду рақамҳои телефонамро дар гӯшии худ сабт намуданд. 
Ҳамин тавр, рафтем ба Эрон. Устод роҳбалад ва роҳбари гурӯҳи мо буданд. Мо – ҷавонон, дар он сафар хеле бахти баланд доштем, ки устод моро ҳамроҳӣ мекарданд, зеро донандаи таъриху тамаддуни Эрони бостон ва ҳамзамон, ганҷинаи як ҷаҳон шеъру масалу латифаҳо будааст дилу мағзи ин марди озода.
Ҳар ҷо, ки суҳбат мешуд, бо овардани даҳҳо байтҳои волои “Шоҳнома”, намунаҳо аз чакомаҳои Рӯдакиву Носири Хусрав, Хайёму Саъдӣ, Ҳофизу Мавлоно ва шоирони муосири тоҷику эронӣ гурӯҳи моро пеши мизбонон рӯсурх мекарданд. Бавижа, вақте аз Фирдавсӣ байти мазкурро бо муҳаббат ва ифтихор месуруданд: “Чу Эрон набошад, тани ман мабод!..”. Ё ин байти машҳури Носирро марғуладор мехонданд: “Ман онам, ки зери пои хукон нарезам, Мар-ин қимати дурри лафзи дариро!”.
Муҳимтар аз ҳама, дар Эрон пажӯҳишгарону рӯзноманигорон, сиёсатмадорону сафирони пешини Эрон дар Тоҷикистон (Шабистарӣ, Гарморӯдӣ ва Алиасғари Шеърдӯст) устод Шукурзодаро ба некӣ мешинохтанд ва ба ӯ арҷ мегузоштанд. Бавижа, дар вохӯрии гурӯҳи мо бо пажӯҳишгар ва шоири номвари Эрон Шафеии Кадканӣ устод Шукурзода бо овардани сарчашмаҳои муътамад дар бораи тоҷикон ва суханронии пурмуҳтаво таваҷҷуҳи эрониёнро ҷалб карданд.
Дар Эрон устод Раҳими Мусулмониён ва устод Мирзо Шукурзода барои шинохти тоҷикон дар ҷомеаи бонуфуси Эрон хидматҳои бедареғ кардаанд, ки фаромӯш нахоҳад шуд. Онҳо беҳтарин роҳи муаррифии миллаташон дар он паҳнои бепоёнро дуруст ёфтанд: китоб ва сухан!
Мирзо Шукурзода замони фаъолият дар Эрон (12 сол) ва Афғонистон (8 сол) ранҷи бисёр бурда, ба алифбои ниёкон ва кирилӣ дар Кобул, Теҳрону Душанбе ва Пешовари Покистон 20 китоби илмӣ ва пажӯҳишӣ ба чоп расондааст, ки «Тоҷикон дар масири таърих» (1994, 1997, 2006), «Кӯҳкане аз користони дил» (1992, 2001), «Парниёну ҳариру абрешим» (мақолаҳои илмӣ ва публитсистӣ; 2002), «Ҷонпайванд» (мақолаҳои илмӣ ва публитсистӣ; 2006), «Тоҷикон дар қаламрави Ориёно» (30 мақола роҷеъ ба тоҷикон ва таъриху фарҳанги онон; 2006, 2007, 2009), «Тоҷикон, ориёиҳо ва фалоти Эрон» (маҷмуаи мақолаҳо дар бораи тоҷикону ориёиёну эрониён; 1999, 2001, 2003), «Ҳамосаи родмардони Хуросон» (2008), «Кимиёгари дурри дарӣ» (ба забонҳои порсӣ, русӣ ва инглисӣ, 2009), «Размоварони Ҳиндукуш» (2009) аз он ҷумлаанд.
Ҳадафаш ин буд: “Тоҷикистонро бишносед ва таъриху тамаддун, фарҳанг, забон ва фарзандони бузурги ӯро кам нагиред!”.
Тобистони соли 2024 занг зад: “Медонед-а, банда баъди чанде ҳафтодупанҷсола мешавам. Як суҳбат кунему дар рӯзнома чоп шавад. Чӣ мегӯед?”. 
Азбас нуҳ сол (1973-1982) дар рӯзномаи “Тоҷикистони советӣ” фаъолият дошт, таъкид кард, ки Душанбе омадед, ҳамроҳ суҳбате меороем ва хотираву саргузаштҳои бо “Ҷумҳурият” пайвандро нақл мекунам. Аммо чи кунем, ки фалак нақшаҳои моро гоҳе барбод медиҳад, ки дар ғафтал мемонем мо дер кардем.
Беморӣ ниҳоят кори худро кард ва тирамоҳи соли гузашта ин марди озода ба Ҳақ пайваст.
Дар оғози баҳори 75-уми адиб, яъне вақти зинда буданаш, бо пешбарии Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон ба устод Мирзои Шукурзода аз тарафи Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон унвони Нависандаи халқии Тоҷикистон дода шуд. Ин паёми хушро устод дар бемористони “Шаҳраки шифобахш”-и шаҳри Душанбе шунида, ашк мерехт. Эҳсос кард, ки ҷилд-ҷилд китобҳои ба хатти порсӣ чопкардаи ӯ, талошҳояш дар шинохти тоҷикон дар қаламрави порсизабонон барабас нарафт ва миллати шарифи тоҷик ва Сарвари он хидматҳояшро қадр карданд. Ёди ин марди озода, содиқтарин корманди рӯзномаи “Ҷумҳурият” гиромӣ бод!

Бузургмеҳри БАҲОДУР, “Ҷумҳурият”