ИСТИҚЛОЛУ ОЗОДӢ ҶОЙГОҲИ БОНУВОН ДАР СИЁСАТ ВА ИДОРАКУНИИ ДАВЛАТРО ТАҲКИМ БАХШИД

07 март 2025, Ҷумъа

Бо ташаббус ва пешниҳоди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз соли 2009-ум 8 март ҳамчун Рӯзи Модар таҷлил мешавад ва ин басо рамзист, зеро ҳаёт аз модар сарчашма мегирад.
Бояд қайд кард, ки дар тули таърихи чандинасра зани тоҷик на танҳо нигаҳбони оила, модари меҳрубон, ҳамсари содиқ буд, балки аксар вақт дар рӯйдодҳои тақдирсози миллат нақши муҳим мебозид. Ва дар таърихи навини Тоҷикистони соҳибистиқлол низ мо – занон, модарони тоҷик, саҳми намоёни худро гузоштаем.
Ба шарофати сиёсати сулҳҷӯёнаву адолатпарвари Пешвои миллат таваҷҷуҳ ва дастгирӣ нисбат ба зан – модар хеле зиёд аст ва зани тоҷик имрӯз акси худро дар оинаи таърих баръало мебинад. Барои мо – занҳо, боиси ифтихори бузург аст, ки шуруъ аз Иҷлосияи 16-уми Шурои Олӣ то ба имрӯз дар як арса бо ин шахсияти маъруф, фарзанди фарзонаи миллати тоҷик, наҷотбахши миллат фаъолият менамоем.
Роҳи расидан ба пешрафту тараққиёт ва сулҳу суботи сиёсӣ дар Тоҷикистони соҳибистиқлол роҳи осон набуд. Солҳои аввали истиқлоли давлатӣ барои тамоми мардуми Тоҷикистон солҳои вазнину мураккаб буд ва имтиҳони сахти рӯзгор, пеш аз ҳама, занонро ба гирдоби худ кашид. Ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ қалби нозуки модари тоҷикро садпора мекард ва сиёҳтарин рӯзҳоро модари тоҷик маҳз дар ҳамон солҳои фоҷиабор аз сар гузаронд.
Дар давраи ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ иштироки занон дар майдони сиёсӣ низ бетаъсир намонда буд ва шумораи андаки онҳоро камтар кард. Мисол, дар Иҷлосияи 16-уми Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 197 вакил ҳамагӣ 7 нафар зан, аз ҷумла Азиза Анварова, Валентина Абдусамадова, Зууракан Давлаталиева, Мамлакат Қаҳҳорова, Адолат Раҳмонова, Гулафзо Савриддинова ва ман, ҳамчун намояндаи халқ иштирок доштем. Ҳар нафари мо – вакилзанҳо, назари хоси худро ҷиҳати саҳм гузоштан барои ояндаи миллат доштем ва дар ин Иҷлосия баён мекардем. Он лаҳзаҳои душвор аз мо тақозо менамуд, ки хеле қавӣ ва боматонат бошем, чун тақдири миллати мо ҳал мешуд, ояндаи фарзандони мо пешбинӣ мешуд. Имрӯз бо ифтихор гуфта метавонам, ки он рӯзҳо эҳсоси тарсу ҳарос бароямон бегона гашта буду ҷои онро эҳсоси баланди ватандӯстӣ гирифта буд.
Мо – занҳо, якдилона сарвари ҷавону умедбахши интихобнамудаи худро ҳимоят ва дастгирӣ мекардем. Ҳамзамон, ғамхорӣ ва пуштибонии Сарвари давлатамонро нисбат ба занон ҳамаҷониба эҳсос менамудем.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рӯзҳои аввали роҳбариашон ҳамчун Сарвари давлатамон ба сохтани системаи (низоми) нави миллии дастгирии занон, фаъол намудани иштироки онҳо дар идоракунии давлат, баланд бардоштани нақш ва мақоми онҳо дар ҷомеа оғоз карданд. Ва ин корро дар Иҷлосияи таърихии 16-уми Шурои Олӣ ҳангоми ташаккули мақомоти олии нави ҳокимияти давлатӣ, Раёсати Шурои Олӣ ва Шурои Вазирони Тоҷикистони соҳибистиқлол оғоз намуданд.
Маҳз дар ҳамин лаҳзаҳои мураккаб барои мо – занҳо, фаъолият дар ҳайати тими Пешвои миллат кори саҳлу сода набуд. Лекин боварии беандозаамон ба Роҳбари тозаинтихоби кишвар ва хоҳиши бузург барои саҳм гузоштан дар барқарории сулҳу субот, ҳифзи пояҳои давлатдории миллӣ ва, ҳамзамон, пушту паноҳи модарону кӯдакони зор будан боис гардид, ки мо аз вазифаҳои пешниҳоднамудаи Сарвари давлатамон даст накашидем ва барои иҷрои минбаъдаи дастурҳои муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар қатори мардон камари ҳиммат бастем.
Воқеан, таърихи солҳои навадуми асри XX давлатдории тоҷикон шаҳодат медиҳад, ки дар раванди ба даст овардани сулҳ ва ҳамдигарфаҳмии миллӣ модари тоҷик низ пешоҳанги сулҳофарии миллат буд. Дар ин марҳалаи ҳассос мо – занон, таҳти васоят ва дастгириҳои муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳамаи нуқтаҳои ҷумҳурӣ, аз ҷумла манотиқи низоъ, сафар карда, мардумро ба сулҳу оромӣ ва ваҳдату якдигарфаҳмӣ даъват мекардем ва дар масъалаҳои халъи силоҳ, оштӣ ва гузаштан ба зиндагии осоишта нақши созанда ва ибратбахш бозидем. Мо, дар он вақти ноором, ба қисмҳои ҳарбӣ ва заставаҳои сарҳадии навташкил низ мерафтем.
Гуфтан ба маврид аст, ки пас аз соли 1992 Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дастгирӣ ва ғамхории муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон фаъолияти худро ҷоннок намуда, аз ҳуқуқи занону модарон дифоъ ва зани тоҷикро ҳамчун корманди давлатӣ муаррифӣ мекард.
Мо – вакилзанҳо, коргарони Кумита, аъзои Шурои занони Тоҷикистон, бонувони фаъоли ҷомеа, ба мисли Низорамо Зарифова, дар кори баргардондани гурезаҳои иҷборӣ низ дар паҳлуи Роҳбари ғамхори худ қарор доштем. Мо ин фаъолиятро на танҳо ҳамчун вазифаи ҷамъиятӣ, балки ҳамчун модар ва тарбиятгари инсон анҷом дода, тавонистем нақши сазовор гузорем.
Дар соли 1995 Сарвари давлат тадбирҳои махсус андешиданд, ки бар асоси он яке аз роҳбарони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҳатман аз ҳисоби занон таъин мешавад ва, ҳамзамон, ин иқдом ҷорӣ намудани квотаи махсус барои қабули духтарони манотиқи дурдасти деҳот ва кӯҳистон ба мактабҳои олии кишварро пешбинӣ намуд. Ин ташаббусро Шурои занони Тоҷикистон пешниҳод кардааст, ки аз тарафи Президенти мамлакат дастгирӣ шуд.
3-юми декабри соли 1999 фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи баланд бардоштани нақши занон дар ҷомеа» қабул гардида, меъёрҳои ҳуқуқии ин тадбирҳо ва дигар имтиёзҳоро нисбат ба занони кишвар муқаррар намуд.
Баъдан, бо ташаббус ва дастгирии Пешвои миллат боз як қатор тадбирҳои мушаххас, аз ҷумла қабул гардидани барномаи давлатӣ оид ба ҷобаҷогузории кадрҳо аз ҳисоби занон, бунёди хобгоҳҳо барои донишҷӯдухтарони лаёқатманди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ, ҷудо намудани грантҳои президентӣ барои сохторҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва даҳҳо масоили дигари занон амалӣ шуда истодааст.
Таҷрибаи ҳаёт ва таърихи башарият собит месозад, дар ҳар кишваре, ки ба модарону бонувон арҷи бештар мегузоранд, аҳолии он осудаву пешрафта аст. Ва имрӯз шоҳидем, ки бонувони тоҷик дар ҳама соҳаҳо муваффақанд ва дар ободонии мамлакат нақши онҳо намоён аст.
Як мисол, дар Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олӣ, даъвати шашум, фоизи занон қариб 7 маротиба зиёд буд, аз фоизи вакилзанон дар Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати дувоздаҳум (4 фоиз ва 27 фоиз).
Боварии комил дорам, ки баъд аз интихоботи доиршудаи 2-юми марти соли равон фоизи занон дар мақомоти қонунгузор ва намояндагони вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳо боз зиёдтар мешавад.
Имрӯз мо дар арафаи Рӯзи Модар қарор дорем ва ҳар сухану рафтори мо бояд ба модар бахшида шавад. Новобаста аз синну сол, ман мехоҳам имрӯз дар бораи модар ҳарф занам, модаре, ки тамоми ҳаёт барои хушбахтии фарзанд талош мекунад. Ҳар як модар бузург ва мисли Хуршед аст. Ба ҳама инсонҳо меҳр мебахшад. Гардиши зиндагии мо, барору комгории мо аз тарбияи неки модар бастагӣ дорад.
Мо аз модар ишқи Ватанро меомӯзем, ӯ баҳри Ватан моро тарбия мекунад. Модарони мо бароямон гиромитарин ва наздиктарин инсон буданду ҳастанд. Домони модарамон биҳишти воқеии мо буду ҳаст.
Боз итминон пайдо мекунам, ки бузургтар аз модар касе нест. Ва имрӯз сари таъзим фуруд меорам ба модарони тоҷик, алалхусус ба модари бузург – Марямбибӣ, ки Пешвои миллатро ба воя расонда, ба халқи тоҷик эҳдо намуданд. Ин намунаи олитарин хизмат ва қаҳрамонии модари тоҷик ба Ватани худ мебошад.
Тули ин солҳо мо шоҳиди ободкориву созандагиҳои бешумори Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гаштем. Ҳоло бояд ҳамагон дар атрофи ҳомию пуштибони худ – Пешвои муаззами миллат муттаҳид шуда, Ватани аҷдодиро чунин ободу бегазанд ба наслҳои оянда ба мерос гузорем.